Etik Çok Eşlilik Nedir, Ne Değildir?

Doğadaki birçok hayvan türünü de hakkında konuşurken içine kattığımız, gıyaplarında örnek verdiğimiz bir mevzu bu: tek eşlilik ya da çok eşlilik. İnsan türü olarak bizler çok eşlilik ya da tek eşlilik seçimlerimizi içinde bulunduğumuz ortam içerisinde üstünlük sağlamak için yapmıyoruz; bazen kültürün dayatmasıyla kendimizi içinde buluyoruz bu kavramın, bazen de kendi hür irademizle dürüst bir şekilde benimsiyoruz. Çünkü insanı oluşturan ve var eden katmanların üst kısımlarında yer alan kültür ile alt kısımlarında yer alan biyoloji unsurunun çatışık birleşmesinden ötürü aslında ne tek eşliyiz ne de çok eşliyiz. Biz de şimdi kendi irademiz ve seçimimizle tercih ettiğimiz, kendimizi yakın hissettiğimiz etik çok eşliliği ya da diğer adıyla rızaya dayalı çok eşliliği konuşacağız.

Çok eşlilik denilince akla daha çok evlilik geldiği için öncelikle etik çok eşliliğin tanımını yapmak gerekir. Etik çok eşlilik, daha çok cinsel olarak partnerlerin ikisinin ya da birinin içinde bulunduğu romantik ilişkinin de dışında başkalarıyla birlikte olma hali şeklinde tanımlanabilir. Burada etik çok eşliliği bir kavram haline getiren ve aldatmaktan farklı yapan şey ise, ilişki içindeki tüm tarafların bu konuda rızasının olması, açık ve dürüst bir şekilde partnerlerin her şeyden haberleri olmasıdır. Daha çok aşina olduğumuz Ortadoğu kültürünün içindeki ya da kırsal kesimdeki çok eşlilik, kuma almak, birden fazla kadınla imam nikâhı yoluyla evli olmak ve bu durumu eşlere “dayatmak” anlamına gelirken, şimdi daha çok evlilik bağı ile ilgili olmaksızın partnerlerin kendi hür iradeleriyle bu duruma rıza gösterip başkalarıyla da cinsel birliktelikler yaşaması tarafından konuyu ele alacağız.

Burada unutmamamız gereken şey rızanın tek kullanımlık olduğudur. Partnerler çok eşliliği aralarında konuşup belirli sınırlar çizdikten sonra vazgeçebilir, baştan denemek isteyebilir ya da tamamen masadan kaldırabilir. Etik çok eşlilik ya da rızaya dayalı çok eşlilik adı üzerinde olduğu gibi partnerlerin duruma rıza göstermesiyle oluşturulabilecek bir ilişki biçimidir.

Etik çok eşliliğin başlı başına bir hayat tarzı olduğunu söylemek hiç de yanlış olmaz. Bu, ilişkinizde ve hayatınızda yepyeni ve özgürlükçü bir sayfa açabilir.

Kimi insanlar, çok eşli olmayı tercih eden bireylerin karşılanamayan ihtiyaçlarını gidermek için bu düşünceyi benimsediğini düşünüyor ancak etik çok eşli ilişkiler yaşayan kimseler açısından partnerlerinden gördükleri yakınlık, duygusal destek, güven ya da cinsel tatmin noktasında pek de değişen bir şey olmuyor. Dolayısıyla karşılanmadığını düşündükleri ihtiyaçlarını başkasıyla karşılamak için yaptıkları bir şey olduğunu söylemek yanlış olur. Etik çok eşliliği benimseyen kimselerin tüm ilişkileri kendi içinde tatmin edici olabilir.

Amerikalılar arasında Google Trends’in yaptığı bir araştırmaya göre son on yıl içerisinde etik çok eşliliği tercih edenlerin sayısı önemli ölçüde artış göstermiş. Bu noktada yalnızca birincil ve ikincil partnerlerin bulunduğu ilişkileri göz önünde bulundurmuş olan araştırmalar, etik çok eşliliğin birçok modeli olabileceğini ve farklı şekillerde yapılanmış olabileceğini göz ardı edebilmektedir; yani istatistiklerden çok daha fazla bu ilişkilenme biçimini benimsemiş kişiler mevcut olabilir.

Partnerinizle etik çok eşlilik konusunu konuşmak istiyorsanız

Diyelim partnerinizle etik çok eşlilik hakkında konuşmak istiyorsunuz fakat bunu nasıl yapacağınızı çok iyi bilmiyorsunuz. Öncelikle partnerinize etik çok eşliliğin tam anlamıyla neyi ifade ettiğini ve hangi yönleriyle kendinizi bu ilişkilenme biçimiyle rahat hissedeceğinizi anlatın. Bunu söylemeden önce gerçekten çok eşli olmak isteyip istemediğinizi detaylıca düşünmekte fayda var.Bazen ilişkisinde çözemeyeceğini düşündüğü problemlerden kaçmak isteyen partnerlerin çok eşliliğe yöneldiği görülebilmektedir. Etik çok eşliliği çiftlerin ilişkilerini kurtarmak için deneme eğiliminde olduğu bir ilişkilenme biçimi haline geldiği de görülmüştür. Bu konuyu içinizde değerlendirdikten sonra etik çok eşliliği partnerinizle konuşmanın en doğru şekli, tamamen açık ve dürüst bir şekilde kavramı ortaya koymanız olacaktır.

Bu konuşmayı yaparken iletişime açık olduğunuzu belirtmeniz,partneriniz de kendi görüşlerini belirtebilmesi ve rızası olup olmadığını sizin gücenip gücenmeyeceğinizi düşünmeden ifade edebilmesi önemli.. Tekrar etmekte fayda var; partneriniz bir süre denemek isteyebilir. Kendisine uygun bir ilişki biçimi olmadığını fark ettiği anda etik çok eşliliğin sınırları yeniden çizilmeye açık olmalıdır. İkincil olarak etik çok eşliliği konuşurken partnerinizden gerçekçi beklentileriniz olsun.Bazen bu konuşma kişilerin güvensizliklerini tetikleyebilir, ilişki içindeki bağlılıklarına ya da arzulanan biri olma konusunda yaşadıkları problemlere yenisini ekleyebilir. Fakat bazen de partneriniz aslında etik çok eşlilik konusunda fikri olabilir, yalnızca bunun üzerine daha önce düşünmemiş ya da konuşmaya cesaret edememiş olabilir. Bu yüzden belki de bu konuşma ona iyi gelecek!

Öte yandan ilişkiye başlarken çok eşlilik ya da tek eşlilik konuları gündem olmamışsa, etik çok eşlilik hakkında konuşulmaya başlandığı zaman partnerin kendini güvensiz ve kafası karışmış hissetmesi de normaldir. Doğru yeri ve zamanı belirledikten sonra konuşmaya başladığınızda, partnerinizden konuştuğunuz şeyi hemen kabul etmesini ya da reddetmesini beklemeyip, böyle bir şey beklemediğinizin de altını çizmekte ve yalnızca bir öneri ya da teklifte bulunduğunuzu söylemekte fayda var. Bu konuşma en nihayetinde bireysel ihtiyaçlarınızla beraber bakış açılarınızı da karşılaştırıp anlayabileceğiniz bir konuşmadır. Çünkü ilişkiniz için en iyi kararı yine beraber vereceksiniz. Bu konuşmadaki önemli noktalardan biri de, etik çok eşliliğin hayatınızda olmasının sebebinin yalnızca ihtiyaçlarınız olmadığını partnerinize gösterebilmektir. Önemli olan bu konuşmanın ilişkiniz için olduğunu anlatabilmektir. İşin sonunda ister partnerinizle beraber etik çok eşliliği denemeye karar verin, isterseniz de tek eşli kalın, açık ve dürüst bir iletişim kurmanızın mutlaka ilişkinize faydası olacaktır.

Etik çok eşliliğin size uygun bir ilişkilenme biçimi olduğunu düşünüyorsanız beraber olacağınız kişiyle en başından ilişkinin formatı hakkında konuşmadıysanız bu kararı verdiğiniz an partnerinizle ilişkilenme biçiminin ilişkiniz üzerinde yaratacaklarını düşünerek sınırlar hakkında konuşmaya başlayın. Sınırlarınızı çizdikten sonra bu sınırlar üzerine aranızda anlaşmalar yapmayı atlamamak önemli.. Sınırlara örnekler elbette ki bunlarla sınırlı olmamakla birlikte şu şekilde olabilir;

• Rahat hissetmem için diğer partnerlerine bizim cinsel hayatımızdan bahsetmemeni isterim.
• Partnerden partnere geçiş yaparken duş almanı isterimDiğer partnerlerin hakkında sürekli bir şeyler duymamayı tercih ederim..

Bu sınırlardan yola çıkarak ilişkiniz için şu şekilde anlaşmalar yapabilirsiniz;

• Diğer partnerlerimizle bizim yatağımızda birlikte olmayacağız.
• Penis sahibi biriyle beraberken kondom kullanmadan ilişkiye girmeyeceğiz.
• 3’ümüz aynı ortamda vakit geçirebiliriz / geçirmeyelim.

Örnekler sizin ve ilişkinizin ihtiyaçlarına göre sayısız şekilde çeşitlenebilir.

Bu şekilde kişisel sınırlar ve ihtiyaçlarınıza özen gösterirseniz düzenli olarak hayatınızda neler olup bittiğini de tartışabilir, tamamen açık ve dürüst bir şekilde ilişkinizi yönetebilirsiniz.

Seda Sevinç/Yuvaluna

Kaynaklar:

https://www.shape.com/lifestyle/sex-and-love/ethical-non-monogamy-guide
https://www.cbc.ca/life/culture/we-asked-4-ethically-non-monogamous-daters-what-their-terms-are-1.4817797
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28986760/
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0265407517743078?journalCode=spra